uropi

★ ★ ★ * Uropi Nove 137 * Uropi Nove 137 * Uropi Nove 137 * ★ ★ ★ ★ ★ ★ George Orwell (od veri nom Eric Arthur Blair) 1903-1950 sì u Briti skrivor id ʒurnalìst we vidì moldim konen tra hi romàne De farm bestis id subetàl 1984. Ba Orwell ʒivì os in Azian Briti kolonias: he genì in India id in hi jun jare he sì kolonial polizi ofisior in Birma. Od si usperij, he skrivì u bib kritikan Briti kolonialisma: Birman dias. Ru in Britia, he skrivì ov de ʒiv minioris in Nordenglia: De Wigani prodiga. In 1936, wan skaltì de Espàni civili... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 135 * Uropi Nove 135 * Uropi Nove 135 * ★ ★ ★ ★ ★ ★ De prefìks IN- in Uropi ★ ★ ★ In Uropi de vord ‘in’ se obe u prepozisiòn wim in ‘in Uropi, in pol’ id un advèrb muvadi: ito in, faro in, reno in; idmàj je se os u prefìks: in-. Di prefìks av u konkreti sinad: « ito in » in de slogan verbe: inìto, invado, inkaso, inbarko, inbreko, indupo, wim de eglivalti prefìks in Europan lingas: in, ein-, în-, į-, en-, eis-, u-, v-, u-… Ba in Uropi av je os u partikularid: di prefìks indìk os « ini muve »... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 134 * Uropi Nove 134 * Uropi Nove 134 * ★ ★ ★ Je s’ priʒe anlezi findo un eglivez su ruk un elefanti ★ ★ ★ Un eglivez intra lingas ★ ★ ★ De majsan lingas we vid nomen « intranasioni eldilingas » (IEL) se in fakt mol poj intranasioni. De majsan tem lu nem op vorde usfalim zi id za od u limiten numar lingus, insanim od Westeuropan lingas. De maj konen od la wim Volapük id Esperanto se nun usnemad… Pos Esperanto id ji ‘dota-lingas’ wim Ido, je stì u tendad do maj id maj ‘naturi’ lingas, bazan de... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 133 * Uropi Nove 133 * Uropi Nove 133 * ★ ★ ★ ★ ★ ★ Ferara ★ ★ ★ Norditalia vid organizen alòng du cevivaje: de pri se de autoràd Milàn-Veneza su wen un find gren industric pole: Bergama, Brecia, Verona, Padova… Id, maj do sud, un alten cevivaj: de autoràd Torìn-Bolonia, alòng wen un find os gren industric pole: Piacenza, Parma, Modena… Ba je ste os, intra de du, u gren rivivaj: Val Pò, ki midan pole we se molvos u poj oblasen: Pavìa, Kremona, Mantova, Ferara, Ravena…
I avì ʒa viziten mole od la: Pavìa, ... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 132 * Uropi Nove 132 * Uropi Nove 132 * ★ ★ ★ ★ ★ ★ Fendi vokale in Uropi ★ ★ ★ Uropi san u linga we se bazim unisilabi, un risk avo mole sominome. Uropi moz ne apìto tale sominome, ba je ste mol poje, id lu se talvos vorde potenan a disemi gramatiki kategorije, wa apìt komicad: pin = 5 id pin (drev) > pin pine, ov (prepozisiòn) id ov (galu) > Voko ov ove, par(du zoce) id par (kojùt) > par i av u par cusis. Funsiòn de fendi -A in Uropi In Uropi bezàt tale nome fenden ki u kozòn, je moj sto u nom... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 131 * Uropi Nove 131 * Uropi Nove 131 * ★ ★ ★ ★ ★ ★ Novial se un intranasioni eldilinga (IEL) we vidì kreaten pa de famos Dani linguìst Otto Jespersen in 1929. Hi tel sì, wim he som dezì, « kreato u linga wej gramatik sev os slimi te Cini gramatik, ane pur perlaso ji Europan karaktir. » U disvokad ov Novial in de forum l’Atelier davì mo de idea koeglo fraze id usprese in 3 struen lingas: Novial, Uropi id Esperanto id du naturi lingas: Franci id Engli. Tale de sampe daven ude zi ven od de ‘Manifèst’... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 130 * Uropi Nove 130 * Uropi Nove 130 * ★ ★ ★ ★ ★ ★ DE FRONTIAS ID SOLDATE * * * * Soldate se nuden po gardo de frontias Frontias se nuden pote je ste soldate. Frontias id soldate po ne laso deto li vark de lege soli id poetadi. ... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 129 * Uropi Nove 129 * Uropi Nove 129 * ★ ★ ★ Delfe, Grecia ★ ★ ★ Genitìv ★ ★ ★ Gonim a de veti id eki moderni Indeuropan lingas, Uropi av ne disklinade, pur je av begaren u genitìv. Di se os de kaz po de majsan Europan lingas: daze we av kopolen disklinade, naturim, wim Slavi id Balti lingas, Latini id veti Greci, daze we av limiten li disklinade, wim moderni Greci, Albàni, Armèni, ba os daze we av solem garen u genitìv wim Engli, Skandinavi lingas id Rumàni. Wim Otto Jespersen dezì: "Tramìd de numari... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 128 * Uropi Nove 128 * Uropi Nove 128 * ★ ★ ★ ★ ★ ★ Parkà Indeuropan ?  ★ ★ ★ Uropi vidì kreaten od de komùn Indeuropan rode id od de maj intranasioni vorde finden odia in Indeuropan lingas, ba ne solem (wan un men po samp ov intranasioni vorde wim hotèl, taksì, telefòn, televìz…) Parkà ʒe da ? Un intranasioni eldilinga doʒev so os intranasioni te mozli, ba de sluz se siurim ne inlesto eke vorde od tale lingas teri. Da detev ja anlezi po tale, par jakun rekonev solem de poje vorde we ven od hi linga.... [Lire la suite]

★ ★ ★ * Uropi Nove 127 * Uropi Nove 127 * Uropi Nove 127 * ★ ★ ★ Sadhu, Jaisalmer, India ★ ★ ★ PRI - PRO - PRU ★ ★ ★ Da tri miki Uropi vorde ven od de som rod: *per = tru, uve, dutan us, we se un od de rices Proto-Indeuropan (PIE) rode. Je davì vari alten PIE rode id mole vorde in veti id moderni Indeuropan lingas: *per(hₓ), *prhₓ-uo- = pri, *prh₂os = pro, for, *pr̩hₐéi, *pr̩hₐéh₁ = for, pro, *pro = pro, *prō- = pru, morna PRI    lit. «  de maj pro » *per(hₓ), *prhₓ-uo- = pri, davì: Sanskriti... [Lire la suite]